تا کنون 16 استیضاح در آمریکا اتفاق افتاده که اگر استیضاح ترامپ هم انجام شود تعداد آنها به رقم 17 خواهد رسید.
قانون اساسی ایالات متحده آمریکا به کنگره ایالات متحده آمریکا حق دادهاست که علیه مقامات رسمی کشور به جرم ارتکاب جرائم بزرگ و خائنانه، اقامه دعوا کرده و در صورت محکوم شدن، آنان را از کار برکنار نماید. این جرائم شامل خیانت، دریافت رشوه، جرائم سنگین اجتماعی وادای شهادت دروغ در زیرسوگند است.
استیضاح از دو طریق قابل طرح است. اول اینکه ممکن است دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا علیه یکی از مقامات رسمی کشور اعلام جرم کند و از کنگره بخواهد که فرد مزبور را به دلیل ارتکاب عمل مجرمانه استیضاح نماید. اما در شیوه دوم، کنگره خود رأساً و مستقیماً وارد عمل میشود و علیه یک مقام دولت فدرال اعلام جرم مینماید.
در هر دو شکل ابتدا باید موضوع استیضاح به تصویب اکثریت مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا برسد، سپس این مجلس از مجلس سنای ایالات متحده آمریکا درخواست میکند دادگاه تشکیل دهد و متهم را محاکمه نماید. در چنین صورتی مجلس سنا به یک دادگاه تبدیل میشود و سناتورها هر یک نقش دادستان را ایفا میکنند. در این جلسات رئیس دیوان عالی فدرال به اداره دادگاه میپردازد و متهم نیز باید در مقابل اتهامات از خود دفاع نماید. پس از شنیدن دفاعیات طرفین، اتهام به رأی گذاشته میشود و اگر اکثریت سناتورها رأی به مجرمیت بدهند، مقام دولتی از کار برکنار خواهد شد.
استیضاح صرفاً به رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا یا اعضاء کابینه محدود نمیشود و از این شیوه میتوان علیه نمایندگان مجلس، سناتورها، قضات دیوان عالی فدرال و حتی قضات دادگاههای بخش و به عبارتی هر مقام رسمی استفاده کرد و وی را به دادگاه کشاند.
اندور جانسون اولین رئیس جمهوری بود که در آمریکا استیضاح شد.
موارد استیضاح در تاریخ ایالات متحده
- ویلیام بلانت: سناتور ایالت تنسی، اتهام به دلیل در خواست غیرقانونی، ۱۴ ژانویه ۱۷۹۹.
- جان پیکرینک: قاضی دادگاه بخشی از ایالت نیوهمشایر، برکنار شده در تاریخ ۱۲ مارس ۱۸۰۴.
- ساموئل چیس: دستیار دیوان عالی فدرال، تبرئه شده، اول مارس ۱۸۰۵.
- جیمز پک: قاضی دادگاه بخش از ایالت میسوری، تبرئه شده، ۳۱ ژانویه ۱۸۳۱.
- وست هامفوریس: قاضی دادگاه بخش از ایالت تنسی، برکنار شده، ۲۶ ژوئن ۱۸۶۲.
- اندرو جانسون: رئیس جمهور ایالات متحده، تبرئه شده، ۲۶ مه ۱۸۶۸.
- ویلیام بالکنپ: وزیر جنگ، تبرئه شده، اول اوت ۱۸۷۶.
- چارلز سوئینی: قاضی دادگاه بخش از ایالت فلوریدا، تبرئه شده، ۲۷ فوریه ۱۹۰۵.
- روبرت آرچبالد: دستیار قاضی دادگاه تجاری ایالات متحده، برکنار شده در ۱۳ ژانویه ۱۹۱۳.
- جورج اینگلیش: قاضی دادگاه بخش از ایالت ایلی نویز، استعفا ۴ نوامبر ۱۹۲۶، حکم اخراج.
- هارولد لودبریک: قاضی دادگاه بخش از ایالت کالیفرنیا، تبرئه شده، ۲۴ ۱۹۳۳.
- هالستد ریتر: قاضی دادگاه بخش از ایالت فلوریدا، برکنار شده، ۱۷ آوریل ۱۹۳۶.
- هاری کلیبورن: قاضی دادگاه بخش از ایالت نوادا، برکنار شده، ۱۹ اکتبر ۱۹۸۶.
- آلیس هستیگز: قاضی دادگاه بخش از ایالت فلوریدا، برکنار شده، ۲۰ اکتبر ۱۹۸۸.
- والتر نیکسون: قاضی دادگاه بخش از ایالت میسی سی پی، برکنار شده، ۳ نوامبر ۱۹۸۹.
- بیل کلینتون: رئیس جمهور ایالات متحده، تبرئه شده، ۱۲ فوریه ۱۹۹۹.
- دونالد ترامپ: رئیس جمهور ایالات متحده، در شرف اقدام
اتهام جانسون به مخالفت وی با برنامه بازسازی کشور پس از پایان جنگ داخلی مربوط بود. کنگره قصد داشت با استیضاح و برکناری وی، موانع بر سر بازسازی مناطق جنگی جنوب کشور را برطرف نماید. جلسات دادگاه جانسون بیش از ۲ ماه طول کشید و سرانجام وی با یک رأی اضافی بیگناه شناخته شد.
در خصوص رسوایی اخلاقی بیل کلینتون و ارتباط وی با مونیکا لوئینسکی کارآموز سابق کاخ سفید (رسوایی مونیکا لویینسکی)، رئیس جمهور آمریکا به ادای شهادت دروغ، شکستن سوگند و گمراه کردن دادگاه از دستیابی به حقیقت متهم شده بود. دادگاه کلینتون ماهها اخبار سیاسی آمریکا را تحتالشعاع قرار داده بود و به یک بحران اخلاقی در سطح این کشور تبدیل شد. وی پس ازماهها انکار مجبور شد در یک برنامه مستقیم تلویزیونی رسماً از مردم آمریکا به دلیل شهادت دروغ عذرخواهی کند.
درباره استیضاح ترامپ
1. ترامپ چهارمین رئیس جمهوری آمریکاست که وارد مرحله استیضاح میشود
2. او به احتمال زیاد به دلیل آنکه اکثریت مجلس سنا در اختیار جمهوری خواهان است از استیضاح جان سالم به در خواهد برد و کاخ سفید را تحویل نفر دیگری نمی دهد
3. اگر استیاح ترامپ رای لازم را بیاورد انتخابات زود هنگام برگزار نخواهد شد و به جای او معاونش سرپرست ریاست جمهوری آمریکا خواهد شد تا زمان انتخابات 2020 فرا برسد
4. نکته متفاوت این استیضاح با دو مورد جانسون و کلینتون این است که آنان نمی توانستند بعد از استیضاح نامزد شوند اما دربارۀ ترامپ حتی اگر جان سالم به در برد، می تواند بر انتخابات آتی (آبان 99) تأثیر بگذارد. تلاش ترامپ می تواند حول این محور باشد که این تهدید را به فرصت بدل کند و در اصطلاح فوتبالیها استیضاح را به یک فینال زودرس بدل کند. شکست دادن دموکراتها قبل از انتخابات و دموکراتها هم با استیضاح تبلیغ علیه او را کلید بزنند.
5.آمریکا تا کنون 45 رییس جمهوری به خود دیده و با احتساب نیکسون که قبل از رأی گیری استعفا کرد تنها 4 مورد با استیضاح رو به رو شده اند. چون اتهامات یا خطاهایی که سر و کار یک رییس جمهوری را به استیضاح می اندازد محدود به سه مورد است: سوء استفاده از قدرت، رشوه و خیانت.
درباره ترامپ همکاری نکردن با تحقیقات کنگره هم اضافه شده است.
سوء استفاده از قدرت به این خاطر که رییس جمهوری اوکراین در تماس تلفنی خواستار کمک نظامی شده و ترامپ قول داده و در عین حال خواستار اطلاعاتی دربارۀ پسر «جو بایدن» رقیب خود در انتخابات 2020 شده تا در مناظره های انتخاباتی از این اطلاعات استفاده کند. (او عضو هیأت مدیرۀ شرکت نفتی بوده است).
6. برخی ها در آمریکا اساسا مخالف استیضاح رئیس جمهوری در کشور هستند. آنها با اعتقاد شدید به نظریات منتسکیو درباره تفکیک قوا میگویند استیضاح رئیس جمهوری در واقع دخالت قوه مقننه در کار قوه اجرایی است و این کار تداخل قوا محسوب می شود. اما واقعیت آن است که نظام سیاسی آمریکا ترکیبی از نظریات منتسکیو و سیستم پادشاهی انگلستان است و با وجود اختیارات بسیار زیاد رئیس جمهوری که در حد یک پادشاه تعبیر می شود این اجازه به سنا داده شده است که رئیس دولت را به دلایل یاد شده محاکمه و عزل کند.
7. رای نیاوردن استیضاح اگرچه ترامچ را خوشحال خواهد کرد اما قطعا مخالفانش را بسیار جدی تر وادار به اقدام و کارشکنی علیه او در آینده خواهد کرد هرچند به نظر می رسد ترامپ هم در صورت پیروزی در آبان سال آینده، روزهای سخت تری را برای مخالفانش در نظر خواهد گرفت به خصوص در دشمنی علیه کشورهایی مثل ایران نهایت تلاشش را خواهد کرد تا دموکرات ها را خسته و دلسرد کند.
نظر شما